Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Digitalis purpurea & Prunus brigantina

fotò
fotò
Gant-de-Nosto-Damo

Digitalis purpurea

Plantaginaceae Scrophulariaceae

Àutri noum : Erbo-di-campano, Escalapet, Peteirolo, Digitalo, Campano.

Noms en français : Digitale pourpre, Grande Digitale.

Descripcioun :
Aquelo poulido digitalo s'atrovo pas (o plus ?) au nostre. Se pòu pamens, e dificilamen, trouba à l'uba de noste relarg, dins la Valado dóu Rose. Lou mai estounant èi que s'atrovon proun de noum en prouvençau emé forço descripcioun (TdF), alor que lis anciàni floro la citon pas jamai.

Usanço :
L'erbo-di-campano es uno planto forço empouisounanto bèn couneigudo pèr soun acioun sus lou cor. Quàuqui flour abaston pèr faire un arrèst cardia. Acò s'apren à la digitalino que dèu èstre bèn dousado pèr servi en medecino. Avans de counèisse aquelo prouprieta, li fueio de digitalo servien pèr sóuda li plago meme li pu marrido.

Port : Grando erbo
Taio : 60 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico

Gènre : Digitalis
Famiho : Plantaginaceae
Famiho classico : Scrophulariaceae

Ordre : Lamiales

Coulour de la flour : Roujo
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Remarco : fotò
Jun à setèmbre

Liò : Bos clar - Campas
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Subre-atlantico
Ref. sc. : Digitalis purpurea L., 1753

fotò
fotò
Afatoulié

Prunus brigantina

Rosaceae

Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.

Nom en français : Prunier de Briançon.

Descripcioun :
L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.

Usanço :
Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).

Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Sebisso - Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Digitalis purpurea & Prunus brigantina

RRR
ges
ges
ges
ges
ges
ges
ges

Coumpara Gant-de-Nosto-Damo emé uno autro planto

fotò

Coumpara Afatoulié emé uno autro planto

fotò